Vanaf eind 2004 zijn eerst de nodige procedures gevolgd en is het ontwerp voor de herbestemming gemaakt. Er is een artikel 19 procedure gevolgd om de vestiging van een kantoorfunctie met bedrijfswoning mogelijk te maken en er is een reguliere bouwvergunning aangevraagd. Alle vergunningen zijn op 1 mei 2006 verleend en vooraf is reeds enig voorbereidend werk verricht. Zo werd een bedrijfshal gesloopt welke door een van de vorige eigenaren voor de toren was geplaatst en werden twee houten tussenvloeren verwijderd welke op de 1e en 2e verdieping waren aangebracht.
Op deze pagina treft u een chronologisch overzicht aan van de verbouwingswerkzaamheden.
Hoekkeper 1e en 2e schild gereed
Deze opname toont de hoekkeper tussen het 1e en 2e dakschild dat met koper is gedekt. De keper toont van ver als een mooie strakke lijn, precies zoals Sangster het begin jaren '20 heeft bedacht.....
Eerste schild koper op koepel gereed
Het eerste van de in totaal 8 dakschilden van de koepel is gedekt met koper. Het resultaat is verbluffend mooi! Elke koperen plaat wordt met veel koperen klangen in het timmerwerk bevestigd.
Koperen sierlijsten aangebracht
De koperen sierlijsten zijn 1-op-1 gekopieerd van de bestaande toestand en worden hier aangebracht.
Aanvang koperwerk koepel
Er is een begin gemaakt met het koperwerk op de koepel. De sierlijsten met gestanste vakken op de overgang van het koepeldeel op de stijl hellende delen met paarse leien is 1-op-1 gekopieerd van de bestaande toestand. De koperen platen worden ter plaatse op maat gemaakt en op vakkundige wijze aangebracht.
Timmerwerk koepel gereed
Wim en Ivo hebben knap werk geleverd met het betimmeren van de koepel, waar geen maat gelijk is. Op een verticaal regelwerk zijn ruw houten delen aangebracht voor het koperwerk.
Aanbrengen waterkerende folie op koepeldak
Het koepeldak wordt na het gereed komen van het spuitbeton geheel voorzien van een waterkerende folie.
Zagen sparingen in reservoirwanden
In de wanden van het waterreservoir waren reeds eerder 16 doorloopopeningen gezaagd. Boven deze openingen zijn nu tevens 16 vierkante doorkijkopeningen gezaagd voor de te realiseren omloopvloer tussen beide reservoirwanden (zie ontwerp doorsnede) en de 2e rij ramen in de kop van de toren.
sloopwerk gevels
Nu alle betonwanden aan de binnenzijde gereed zijn, worden alle sparingen uitgehakt. Op de 1e verdieping aan de voorgevel is de grote opening reeds gemaakt voor het Frans balkon. De sparing voor het Frans balkon in de zijgevel is al voor de helft uitgehakt. Zichtbaar is nog het bestaande raamkozijn.
Vlag hoogste punt
Met het aanbrengen van de voet voor de te plaatsen siermast op de toren is het hoogste punt (bijna) bereikt. Een vlag hoort daar natuurlijk bij!
13.000 kg spuitmortel aangevoerd
Met pallets en een kraan is in totaal 13.000 kg spuitbeton in zakken van 25 kg aangevoerd in de koepel, waar de mortel zal worden aangemaakt. De mortel is opgestapeld boven de reservoirwanden en volgt daarom het cirkelpatroon van het reservoir.
Wapening op koepel gevlochten
De gehele betonkoepel is voorzien van een nieuwe wapening voor de laag aan te brengen spuitbeton. Ivo is hier druk doende met het vlechtwerk.
Voorbereiden koepeldak voor spuitbetonlaag
Het bestaande koepeldak wordt voorzien van een nieuwe laag spuitbeton. De uitsparingen welke zichtbaar zijn, waren voorzien voor klossen van eikenhout, waarin de oude dakbedekking was bevestigd. Het merendeel was nagenoeg geheel vergaan, waardoor de koperen dakplaten los lieten. De inkassingen worden hier door Wim gereinigd om met de laag spuitbeton op de koepel te worden gevuld.
Werkzaamheden hoogste punt
Met de werkzaamheden aan het koepeldak is het hoogste punt bereikt, 44,76 meter boven maaiveld om precies te zijn. Op de top van de koepel is een bestaand zwaar koperen oog verankerd om een lijn aan vast te maken bij dakwerkzaamheden. Door het oog van de watertoren een blik op het nabij gelegen 's-Gravenmoer.
Wapening koepeldak
De betonkoepel op de toren verkeert in zeer slechte staat, niet in de laatste plaats door de zeer slechte uitvoering van dit betonwerk bij de oorspronkelijke bouw. Vanwege de aanwezige betonschade en de zeer geringe dikte van de betonschil van 70 mm, is besloten om de gehele koepel aan de buitenzijde te voorzien van een nieuwe laag van 40 mm spuitbeton. Deze opname toont de wapening welke op de betonkoepel wordt aangebracht.
Betonconstructie koepeldak
De betonkoepel op de toren verkeert in zeer slechte staat, niet in de laatste plaats door de zeer slechte uitvoering van dit betonwerk bij de oorspronkelijke bouw. Vanwege de aanwezige betonschade en de zeer geringe dikte van de betonschil van 70 mm, is besloten om de gehele koepel aan de buitenzijde te voorzien van een nieuwe laag van 40 mm spuitbeton. Deze opname toont een deel van de bestaande betonschade.
Wapening koepeldak
De betonkoepel op de toren verkeert in zeer slechte staat, niet in de laatste plaats door de zeer slechte uitvoering van dit betonwerk bij de oorspronkelijke bouw. Vanwege de aanwezige betonschade en de zeer geringe dikte van de betonschil van 70 mm, is besloten om de gehele koepel aan de buitenzijde te voorzien van een nieuwe laag van 40 mm spuitbeton. De wapening hiertoe is op maaiveld op maat geknipt en wordt als een puzzel naar 45 meter gehesen.
Dakkapellen in koepeldak aangebracht (10e verdieping)
In de koepel boven het reservoir is in elk van de acht gevels een dakkapel aangebracht.
Dakkapellen in koepeldak aangebracht (10e verdieping)
In de koepel boven het reservoir is in elk van de acht gevels een dakkapel aangebracht.
Gevelopeningen lekvloer (7e verdieping)
De gevelopeningen op de lekvloer onder het reservoir zijn reeds eerder open gehakt zoals deze oorspronkelijk in de gevel aanwezig waren. Rondom zijn deze openingen aangeheeld met in het werk gegoten kaders met stelkozijnen.
Realiseren gevelopeningen rond reservoir (8e en 9e verdieping)
Rondom het reservoir worden gevelopeningen gerealiseerd om het daglicht binnen te laten door de reeds aangebrachte sparingen in de reservoirwanden.
Vloer 5e en 6e verdieping gereed
De vloeren van de 5e en 6e verdieping incl. de betonwanden en kolommen tegen de gevels zijn gereed. Deze opname toont de 6e verdiepingsvloer met daarboven de bestaande 7e verdiepingsvloer onder het reservoir. Deze voormalige lekvloer heeft voldoende capaciteit in de nieuwe functie en behoeft niet te worden verstijfd.
Vloer 5e en 6e verdieping gereed
De vloeren van de 5e en 6e verdieping incl. de betonwanden en kolommen tegen de gevels zijn gereed. Hiermee is de ruwbouw van het kantoorgedeelte van de watertoren gereed. De constructie bestaat uit stalen liggers welke in de staalplaatbetonvloer zijn geïntegreerd met stalen stangen rond 40 mm als onderspanning van deze stalen liggers. De gehele constructie m.u.v. de onderzijde van de staalplaatbetonvloer blijft straks in het zicht.
Vloer 5e en 6e verdieping gereed
De vloeren van de 5e en 6e verdieping incl. de betonwanden en kolommen tegen de gevels zijn gereed. Hiermee is de ruwbouw van het kantoorgedeelte van de watertoren gereed. De constructie bestaat uit stalen liggers welke in de staalplaatbetonvloer zijn geïntegreerd met stalen stangen rond 40 mm als onderspanning van deze stalen liggers. De gehele constructie m.u.v. de onderzijde van de staalplaatbetonvloer blijft straks in het zicht. In tegenstelling tot de vloeren in het woongedeelte van de toren zijn deze vloeren uitgevoerd met een vide zodat de drie lagen van het kantoor straks met elkaar in verbinding staan.
Versterking bestaande vloer 4e verdieping
Deze opname toont de knoop van de stalen stangen rond 40 mm welke zijn aangebracht ter onderspanning van de bestaande betonbalken vqn de 4e verdiepingsvloer.
Versterking bestaande vloer 4e verdieping
De bestaande 4e verdiepingsvloer heeft te weinig capaciteit voor de nieuwe bestemming van kantoorvloer. Daarom is een onderspanning aangebracht in de vorm van stalen stangen met een doorsnede van 40 mm. Deze stangen ondersteunen de bestaande betonbalken in de knopen en zijn aan de uiteinden verankerd in een nieuwe betonnen druklaag welke op deze bestaande vloer is gestort. Om de stangen op spanning te krijgen is de vloer tijdens de montage ca. 15 mm opgevijzeld.
Versterking bestaande vloer 4e verdieping
De bestaande 4e verdiepingsvloer heeft te weinig capaciteit voor de nieuwe bestemming van kantoorvloer. Daarom is een onderspanning aangebracht in de vorm van stalen stangen met een doorsnede van 40 mm. Deze stangen ondersteunen de bestaande betonbalken in de knopen en zijn aan de uiteinden verankerd in een nieuwe betonnen druklaag welke op deze bestaande vloer is gestort. Om de stangen op spanning te krijgen is de vloer tijdens de montage ca. 15 mm opgevijzeld.
4e bestaande trap op de 4e verdieping gesloopt
De trap wordt met de interne takel door de gerealiseerde spraringen in het hart van de toren naar beneden gehesen.
4e bestaande trap op de 4e verdieping gesloopt
De 4e bestaande trap hangt in de takels om te worden uitgehesen.
Storten wanden en kolommen tussen 3e en 4e verdiepingsvloer
Het beton voor de wanden wordt door een betonpomp door de gevel naar binnen gepompt.
Storten wanden en kolommen tussen 3e en 4e verdiepingsvloer
Hier wordt één van de drie wanden op de 3e verdiepingsvloer gestort. De kisten worden gevuld door gaten in de bovenliggende bestaande 4e verdiepingsvloer. Er wordt een verdichtingsarm betonmengsel gebruikt en een door Ivo van De Vries Werkendam zelf ontwikkelde bekistingstriller. Het resultaat mag er zijn gegeven de hoge wapeningsdichtheid; een puntgaaf oppervlak zonder grindnesten.
Stalen knopen bestaande 4e verdiepingsvloer
De bestaande 4e verdiepingsvloer is niet sterk en stijf genoeg in de nieuwe functie. Derhalve worden hier stalen trekstangen onder aangebracht om de capaciteit van de vloer te verhogen. Om deze stalen stangen aan de betonvloer te koppelen zijn speciale koppelstukken ontworpen. Deze zullen in de betonkolommen en nieuwe betondruklaag op de vloer worden ingestort. E.e.a. wordt hier door de constructeur zelf aangebracht......
Betonrotherstel afgerond
Deze opname toont één van de gerepareerde markante kolomkoppen onder het reservoir. Ook de daarachter gelegen lamellen welke ernstige schade vertoonden zijn geheel gerepareerd.
Betonrotherstel afgerond
De herstelwerkzaamheden van de betonrot aan het skelet van de toren zijn afgerond op de koepel na, deze zal volgen. Deze opname toont een reparatieplek van een ernstig aangetaste kolom op het niveau van het reservoir.
Sparingen reservoirwanden gerealiseerd
Het reservoir bestaat uit twee betonnen ringen; een binnentank en een ringvormige buitentank daaromheen. Het betreft hier een geheel ter plaatse gestorte betonconstructie met wanddikten verlopend van 30 cm tot 25 cm. Per gevel van de achthoekige plattegrond zijn deursparingen in deze wanden gezaagd, zodat het reservoir rondom kan worden betreden. In de gevels zullen op dezelfde posities ramen worden voorzien om daglicht toe te laten.
Gaten gezaagd in bestaande 4e verdiepingsvloer
In de bestaande 4e verdiepingsvloer is in het midden het gat gezaagd ten behoeve van de nieuwe spiltrap. Rechts is de sparing in de vloer gezaagd ten behoeve van het hoofdtrappenhuis en de liftschacht. Links is het bestaande trapgat zichtbaar dat zal worden dicht gestort.
Wandwapening doorvoor door bestaande vloer 4e verdieping
De 4e verdiepingsvloer betreft de bestaande 2e verdiepingsvloer van de watertoren. De hoofdwapening van de 3 wanden welke tussen 6 kolommen zijn voorzien t.b.v. de stabiliteit van de toren, wordt doorgevoerd door geboorde gaten in de bestaande gevelbalken. Hiertoe werden 74 gaten rond 40 mm geboord met een lengte van 0,5 meter per gat. Daarboven is reeds het grondhout aangebracht voor de sparingen in de wandkist ten behoeve van de gevelopeningen in de eerste bouwlaag van het kantoor.
Betonvloer 3e verdieping gereed
De betonvloer van de 3e verdieping is gereed. Hiermee zijn alle vloeren van het woongedeelte van de toren in ruwbouw gerealiseerd.
Knoop kruisbalkensysteem
Voor de stalen liggers is de opzet gelijk aan de bestaande beton hoofddraagconstructie; kruislings twee liggers waarvan de onderbroken ligger met een boutverbinding wordt doorgekoppeld.
Oplegging stalen liggers in beton kolommen
De nieuwe hoofddraagconstructie bestaat uit 8 nieuwe ter plaatse gestorte beton kolom welke over de gehele hoogte met ingeboorde wapeningsstekken worden gekoppeld met de 8 bestaande beton kolommen. De stalen liggers worden opgelegd op de reeds gestorte beton kolommen om daarna met de druklaag op de stalen platen te worden ingestort.
Staalplaatbetonvloer 3e verdieping
De stalen liggers van de 3e verdiepingsvloer zijn gemonteerd en de staalplaatbetonvloer is op de stalen liggers bevestigd. De cannelures worden hier gevuld met glaswolproppen om uitstromen van beton tijdens het storten te voorkomen.
Stalen liggers 3e verdiepingsvloer
De korte stalen liggers IPE 450 voor de 3e verdiepingsvloer zijn voor de toren geplaatst om met de interne takel omhoog te worden gehesen.
Inhijsen stalen liggers 3e verdiepingsvloer
De stalen liggers met een lengte van 11,5 m voor de 3e verdiepingsvloer worden met een kraan door een bestaand raam in de gevel ingehesen. Binnen wordt de ligger overgenomen door de interne takel.
2e verdiepingsvloer gereed
De vloer van de 2e verdieping is gereed; de druklaag op de staalplaatbetonvloer is gestort en uitgehard. Inmiddels is de 3e bestaande trap verwijderd. Rechts beneden is het tussenbordes nog te zien en linksboven het oude trapgat.
Staalconstructie 2e verdiepingsvloer gereed
De staalconstructie van de 2e verdiepingsvloer van boven gezien. In het midden is de sparing zichtbaar voor de spiltrap binnen de woning als secundaire trap naast het hoofdtrappenhuis met lift.
Staalconstructie 2e verdiepingsvloer gereed
De staalconstructie voor de 2e verdiepingsvloer is gereed. De stalen liggers zijn aangebracht in hetzelfde patroon als de bestaande betonstructuur van de bestaande vloeren en worden opgelegd op de reeds gerealiseerde opgedikte betonkolommen.
Betonwanden en kolommen 1e verdieping gereed
De betonwanden en verzwaarde kolommen op de 1e verdieping zijn gereed.
betonwanden niveau 0 gereed
De betonwanden en verzwaarde kolommen op de begane grond zijn gereed en ontkist.
PLaatsen bekisting gevelwanden en kolommen niveau 2
De bekisting voor de gevelwanden en kolommen wordt aangebracht.
Wapening wanden en kolommen niveau 2 gereed
De wapening van de nieuwe gevelwanden en kolommen op niveau 2 is gereed. Duidelijk zichtbaar zijn de sparingen welke na realisatie van de betonwanden in de gevel zullen worden gezaagd.
Storten druklaag 1e verdiepingsvloer
De bestaande 1e verdiepingsvloer heeft een dikte van 80 mm en was op een groot aantal plaatsen voorzien van spraringen voor leidingwerk en het oude trapgat. Deze sparingen zijn dichtgezet met bekisting en de vloer is voorzien van een extra druklaag van 60 mm beton.
Stort betonkolommen begane grond 2e slag
Voor het storten van het beton in de toren wordt gebruik gemaakt van betonpompen. De mixerpomp van OBC pompt hier het beton voor de 2e slag van de kolommen naar het niveau van de 1e verdiepingsvloer.
Stort betonkolommen begane grond 2e slag
Na de 1e stort zijn de kisten gesloten tot aan de 1e verdiepingsvloer en is de staalconstructie op de begane grond vloer geplaatst welke de bestaande 1e verdiepingsvloer op een aantal extra punten gaat ondersteunen. De 2e slag van de kolommen wordt eveneens in zelfverdichtend beton gestort vanaf de 1e verdiepingsvloer. Via de gaten in de vloer wordt de hoofdwapening doorgevoerd voor de kolommen welke boven de vloer zullen doorgaan.
Stort betonkolommen begane grond 1e slag
De nieuw te realisen kolommen en portalen op de begane grond zijn ca. 4,8 m hoog. Deze worden in twee slagen gestort. De opname toont de stort van de eerste slag van ca. 2,4 m. Er wordt gebruik gemaakt van zelfverdichtend beton.
Kistwerkzaamheden begane grond
Er is een aanvang gemaakt met het aanbrengen van de bekistingen voor het verzwaren van de bestaande betonkolommen. Deze opname toont de eerste kisten rond de bestaande kolommen.
Kistwerkzaamheden begane grond
Er is een aanvang gemaakt met het aanbrengen van de bekistingen voor het verzwaren van de bestaande betonkolommen. Deze opname toont het betonportaal ten behoeve van een te maken sparing in de gevel.
Begane grond vloer en wapening opgaand werk gereed
De ruwe vloer op de begane grond is inmiddels gereed waarbij het vloerpeil ca. 0,5 meter hoger ligt dan het bestaande peil. De wapening voor de kolommen en portalen is aangebracht. In totaal zijn op de begane grond 512 stekken in de bestaande betonconstructie geboord om de koppeling van de nieuwe met de bestaande betonconstructie te bewerkstelligen.
Netten steiger gereed
De netten rond de steiger zijn gereed. In totaal is 1,2 km net gebruikt met een breedte van ca. 2 m. Op deze wijze kunnen de werkzaamheden aan de gevel plaatsvinden zonder hinder van wind en regen.
Netten rond steiger
Er is een aanvang gemaakt met het aanbrengen van de netten rond de steiger. De netten zijn noodzakelijk om de werkzaamheden aan het skelet en de gevels uit te voeren.
Wapening begane grond en uitbreiding fundering gereed
De wapening ten behoeve van de uitbreiding van de fundering en de versterking van de kolommen is gereed. Voor de liefhebbers: 110 kg/m3.
Bekisting kelderdek gereed
Het dek van de bestaande kelder is gesloopt omdat de begane grond vloer ruim een halve meter wordt verhoogd. Op die wijze ontstaat in de kelder ook ruime stahoogte. De bekisting voor het kelderdek is gereed, met hier de sparing voor de trap in het hart van de toren. Rechts de randkist voor de reeds gerealiseerde liftput.
Uithakken voegwerk
Inmiddels is een begin gemaakt met het uithakken van het voegwerk. De voegen zullen te zijner tijd opnieuw worden uitgevoerd in geel voegwerk, als bestaand.
Art deco in beton
Vanaf het werkbordes aan de steiger kan op een afstand van ca. 5 m vanaf de gevel een foto worden gemaakt van de karakteristieke Art deco stijlkenmerken van de betonkolommen op ca. 30 m hoogte. De kolommen welke het reservoir dragen, lijken op te gaan in de kolommen van de reservoiromhulling. Een bijzonder fraai detail wat zorgvuldig gehandhaafd zal blijven!
Steiger gereed
In de afgelopen weken is de steiger rond de watertoren geplaatst. Met een kleine 20 werkvloeren ontstaat zo de werkruimte welke nodig is voor het totale gevelonderhoud als het uithakken en het opnieuw voegen van het metselwerk, betonrotherstel en het plaatsen van de nieuwe gevelkozijnen.
Aanleg liftput
De vloer van de liftput is gestort en de wanden zijn gemetseld. Vanwege de lage grondwaterstand is een liftput van beton niet noodzakelijk. Wimke toont zijn metseltalent!
Slopen bestaande begane grond vloer
De bestaande begane grond vloer is gesloopt t.b.v. de aanleg van de liftput en de nieuwe vloer resp. het nieuwe kelderdek.
Zagen sparing 1e verdiepingsvloer
In de 1e verdiepingsvloer is een sparing gezaagd voor de lift en het nieuwe trappenhuis.
Zagen sparing 1e verdiepingsvloer
In de 1e verdiepingsvloer is een sparing gezaagd voor de lift en het nieuwe trappenhuis. De zwaartekracht doet de rest.
Slopen standleidingen
Op 13 januari 2007 werd de laatste van de oorspronkelijk drie stalen standleidingen gesloopt. Lengte per leiding 28 meter, gewicht 1100 kg.
Slopen bestaande (niet originele) verdiepingsvloeren
Onder in de toren waren twee niet originele houten verdiepingsvloeren aanwezig welke onbruikbaar waren in de nieuwe opzet en derhalve zijn gesloopt. Op 26 juli 2006 werd de laatste stalen balk uitgehesen.
Afvoer directiekeet
Naast de bedrijfshal welke aan de voorzijde van de toren was geplaatst, stond een directiekeet welke in juni 2005 werd afgevoerd.